On Saturday October 24th 2015 The Felix Meritis Foundation has organized a public discussion on the topic of:

“EUROPEAN CITIZENSHIP BETWEEN HATE SPEECH AND INSTITUTIONAL ARBITRARINESS”
This discussion will be held in English

Saturday 24th, 14.30 hrs.
Book your tickets here.

We are delighted that Dr András L. Pap, visiting Professor of the Central European University of Budapest will give the introduction on this topic.

Professor Pap is well known within The Felix Meritis Foundation. He is part of an growing pool of  dynamic scholars who are to be heard in international debates on the subject of the “Europe for Citizens”.

His recent publications are e.g.:

“Institutional discrimination and institutionalized cynicism: The discrimination and marginalization of the Roma in Hungary”, University of Chicago Department of Anthropology, 2015 April 13.

“Hate crimes – an East European perspective”, University of Chicago School of Law, International Human Rights Clinic, 2015 April 14.

The new Hungarian model for an illiberal democracy: Biases and Preferences in the new Hungarian constitution, New York University, Law and Society Program, 2015 April 17.
“Using data protection as a tool for ethnic discrimination and over- and under policing the Roma: the case of Hungary,” 20th Annual Association for the Study of Nationalities (ASN), World Convention, 2015 April 24, Harriman Institute, Columbia University, USA.

“Racial, ethnic, or national minority? The case of the Roma in Hungary and beyond”, Roma as a Political Subject: between Citizenship status, National Minority and Vulnerable Group, 2015 BritishAssociation for Slavonic and East European Studies (BASEES) Congress,  Fitzwilliam College – Churchill College, Cambridge University, 2015 March 29.

Professor Dr. Alex Brennikmeijer is our second speaker and is well known in The Netherlands as an unyielding and respected Ombudsman of The Netherlands. At present Professor Brenninkmeijer lectures at the University of Utrecht and is a Member of the Court of Auditors of the European Parliament.  In a recent interview in “De Groene Amsterdammer” Professor Brennikmeijer says e.g.: ‘In no other European country has the repression in legislation increased as much as in The Netherlands”, and “Democracy is not the problem, it is the solution”. It is not a hindrance but a buttress to a peaceful society.  According to the former Ombudsman Alex Brenninkmeijer, the government confuses civil rights more often with an attack on its authority and therefore pulls more power towards itself, “that is a considerable weakening of the constitutional state”.

We are pleased that both speakers, each from their own point of view, will further elucidate the topic of the afternoon. We wish to express that they will give their introductions not as opponents, but from their own personal insight and experience to further complement and comment each other’s statements especially where it concerns, in practise, the other EU countries including The Netherlands.

A moderator will lead the public discussion and the following debate with the audience.
Book your tickets here.

Read more.

VRIJ 23, ZA 24 EN ZO 25 OKTOBER IN FELIX MERITIS, KEIZERSGRACHT 324, AMSTERDAM

Genootschap Felix Meritis en partners presenteren, mede in het kader van het Geelvinck Fortepiano Festival, voor de liefhebbers van virtuositeit zonder humbug en van de twijfel als leidend beginsel, en bovenal voor hen die nieuwsgierig zijn naar onbekende vergezichten, maar ook voor al die anderen die hunkeren naar inzicht en doorzicht:

VRIJDAG 23 OKTOBER
15:00 CULTUUR, ERFGOED & BURGERSCHAP, mini-congres, key-note speech: Paul Spies directeur Amsterdam Museum: “Hoezo, Burgerschap?” m.m.v Bert Mulder, Renée Steenbergen, Cees de Graaff, Marc Wingens en Jo Houben. Lees meer.

16:30  Lecture-recital FORTEPIANO AND WOMAN’S EMANCIPATION
Voertaal: Engels
Door Dr. Joyce Lindorff (Esther Boyer College of Music, Temple University, Philadelphia, U.S.A.).
Lees meer.

---

16:30  Lecture-recital FORTEPIANO AND WOMAN’S EMANCIPATION
Friday, October 23^rd
Language: English

Lecture-recital by Professor Dr. Joyce Lindorff, College of Music and Dance, Temple University Philadelphia (USA).

For the past 18 years she has taught historical keyboards and performance practice. She has concertized in the USA, Europe, Russia, Japan and China. She has been an honorary professor at Shanghai Conservatory since 1992 and has done research on European music in 17^th and 18^th century China, which was widely published.
Read more.

---

19:30 Inleiding voorafgaand aan New Frontiers door de componist Jens Vraa (DK) over zijn nieuwe compositie: “Les Ponts de Paris, Humoresque for four hands”. Lees meer.

20:15 NEW FRONTIERS: CONTEMPORARY COMPOSITIONS for SQUARE PIANO, concert.
Ten  premières of new compositions for square piano (including the ‘Geelvinck Suite’ on square piano and nai-flute) from Netherlands, Iraq, Mexico, Denmark, Japan, Israel, Russia and Australia performed by Carolien Devilee, Kaoru Iwamura, Megumi Tanno, Michael Tsalka, Frederic Voorn and Sattar Alsaadi on three square pianos. Lees meer.

ZATERDAG 24 OKTOBER
12:00 TWO YOUTHFUL WORKS: SCHUMANN & BRAHMS– Shuann Chai & Michael Tsalka on two historic fortepianos. Early compositions of the young Schumann and the young Brahms. Lees meer.

14:30 LA FORET PERDUE: – Frederic Voorn op twee historische fortepianos.
John Field, Johannes Brahms, Maurice Ravel en Claude Debussy. Lees meer.

14:30 EUROPEES BURGERSCHAP TUSSEN HAATSPRAAK EN INSTITUTIONELE WILLEKEUR, forumdebat, voertaal Engels met: Alex Brenninkmeijer en Andras Pap, Academy of Science Budapest (H) in het kader van Amsterdam Conversations, i.s.m. A Soul for Europe.
Bestel hier reguliere kaarten of met korting (CJP, student, Vriend).

---

14:30 EUROPEAN CITIZENSHIP BETWEEN HATE SPEECH AND INSTITUTIONAL ARBITRARIES
Saturday, October 24th
Language: English

Forum debate with Prof. Dr. Alex Brenninkmeijer, University of Utrecht, Member of the European Court of Auditors and Prof. Dr. András Pap, Hungarian Academy of Sciences Institute for Legal Studies and visiting Professor Central European University, Budapest.

In the frame of Amsterdam Conversations and in cooperation with A Soul for Europe, both speakers will enlighten us on this topic.

Prof. Pap, visiting professor at the Cental European University in Budapest belongs to a growing pool of dynamic scholars who explicitly want to contribute to the international debate on ‘Europe for Citizens’. He has written several publications on the discrimination and marginalization of the Roma in Hungary and on biases and preferences in the new Hungarian constitution, which he characterizes as a model for illiberal democracy.

Prof. Brenninkmeijer is known as an unyielding and respect compelling “Ombudsman of The Netherlands”.

His introduction will be on the role of the Government as promoter of a peaceful society. His view is that the Dutch Government misinterprets civil rights more often with an attack on its authority and therefore claims more power, which is “a considerable weakening of the constitutional state”.

Read more .

---

17:00 BACH’s “GOLDBERG VARIATIE”– Willem Brons op historische fortepiano. Lees meer.

20:15 MULTI-KEYBOARD RECITAL– Joyce Lindorff (USA), James Tibbles (NZ), Megumi Tanno (Japan), Michael Tsalka (ES/ISR) op drie historische pianoforte en vroegmoderne vleugels en twee tafelpiano’s werken van Bach, Mozart, Schubert en Jens Vraa. Lees meer.

22:30 NACHTCONCERT: SCHUBERT & SHAFFY–  Daniel Vecht, bariton & Jeroen Sarphati, piano aan de  enorme Challen-vleugel van Ramses Shaffy en op historische pianoforte. Lees meer.

ZONDAG 25 OKTOBER

14.00 WERKEN VAN BEETHOVEN & CLEMENTI (Muzio Clementi 1752-1832) – Ursula Dütscher (CH/NL) fortepianiste op twee fortepiano’s. Lees meer.

15:30 ON FRIENDSHIP (Collateral Damage) – Joseph Semah, Shulamith Bruckstein (D), Michael Huijser, Ton Nijhuis, Arie Hartog (Matthea Westerduin i.s.m. stichting Metropool Internationale Kunstprojecten). Lees meer. Bestel hier kaarten.

19:30 DE VERLICHTING OP ZONDAG- i.s.m. De Groene Amsterdammer.
Bestel hier kaarten of kaarten met korting (CJP, student, Vriend).

Metamoderniteit voor beginners, door Lieven de Cauter, filosoof KU Leuven.

Metamoderniteit voor beginners biedt een dwarsdoorsnede van onze tijd: een moderniteit voorbij de moderniteit. Vandaar: ‘metamoderniteit’. Het boek opent met een reeks filosofische robotfoto’s van de tijdgeest, een dieptepsychologie van het heden: over reality tv, gruwel als entertainment en het nieuwe onbehagen. Het tweede deel brengt een terugblik op het Nine Eleven-tijdperk: de oorlog tegen het terrorisme als uitzonderingstoestand. Een van de zwaartepunten van het boek wordt gevormd door politiek-filosofische beschouwingen over de natuurtoestand en over de burgeroorlog als mogelijke planetaire conditie. Vervolgens wordt het verschijnsel globalisering belicht en uitgewerkt vanuit de invalshoeken identiteitspolitiek en gemeengoed (de commons). Een aantal blogs over stadsactivisme maken dit laatste thema concreet en geven het boek een activistische toets. De verzameling sluit af met nabeschouwingen over politieke melancholie en posthistorie.

‘Zijn we uit de geschiedenis aan het vallen?’ Deze onmogelijke vraag ligt ten grondslag aan deze teksten, die zijn geschreven in de schaduw van de klimaatcatastrofe. De Cauter construeert een futurologie van het heden in memoranda voor de eenentwintigste eeuw: het nieuwe millennium voor eeuwige beginners. Dit boek wil een toegankelijke inleiding zijn op het heden. Niet alleen voor studenten, maar voor allen die geïnteresseerd zijn om ons verwarrend en donker tijdperk te begrijpen.

Lieven de Cauter is filosoof verbonden aan de Katholieke universiteit Leuven

---

20:15 J.S. Bach: The Six Trio Sonatas, BWV 525-230 performed on two fortepianos and two square pianos by Michael Tsalka (ES/ISR) & Norbert Broggini  (IT/ARG). Lees meer.

SCHAF NU GELIJK JE KAARTEN AAN, KIJK VOOR MEER INFO HIER

Georganiseerd i.s.m. Amsterdam Museum, Museum Geelvinck Hinlopen Huis, EFFE, stichting Metropool Internationale Kunstprojecten, Netherlands Business Academy, Amsterdam Summer University, Genootschap Felix Meritis, Cultuur-Ondernemen, If then is now, MM-Nieuws, De Groene Amsterdammer en A Soul for Europe. Met dank aan Felix in de steigers. 

Zondag 25 oktober: Symposium in Zuilenzaal Felix Meritis, aanvang 15.30 uur
Toegang: € 9.50
Bestel hier kaarten

Symposium over de westerse kunstgeschiedenis en de Joods-christelijke oorsprong ervan: is deze hypothese houdbaar, verdedigbaar of behoeft deze aanpassing? Beeldend kunstenaar Joseph Semah en vertegenwoordigers uit de museale wereld en cultuur, verdiepen zich in één van de belangrijkste vraagstellingen binnen het kunsthistorische onderzoek:

het zoeken naar samenhang waarbinnen het werk is ontstaan en wat dat betekent voor de hedendaagse opvattingen in de kunstgeschiedenis.

Sprekers:
* Prof. A. Sh. Bruckstein Coruh, directeur Taswir Projects, platform for philosophy and art (Berlijn)
* Michael Huijser, directeur Rembrandthuis
* Prof. dr Ton Nijhuis, wetenschappelijk directeur Duitsland Instituut Amsterdam
* Dr. Arie Hartog, directeur Gerhard-Marcks-Haus (Bremen)
* Matthea Westerduin, VU Amsterdam, Faculteit der Godgeleerdheid, Phd

Advocatenkantoor
Voorafgaand aan het symposium vindt een kleine verrassende bijeenkomst plaats in het Amsterdamse advocatenkantoor Vink Veldman & Swiers advocaten, waar de publicatie On Friendship (Collateral Damage) wordt gepresenteerd, met o.a. teksten van Joseph Semah over Kazimir Malevich en Barnett Newman en een aantal werken van Joseph Semah worden tentoongesteld.

stichting Metropool Internationale Kunstprojecten
Contact: lindabouws@gmail.com

Van 20 maart tot en met 31 december 2015 opent Felix Meritis tijdelijk haar deuren onder de naam Felix in de Steigers.

De programma’s van FMF keren al weer heel snel terug in Felix, nu verzorgd door haar rechtsopvolger Genootschap Felix Meritis, te beginnen in oktober a.s. in een vol geprogrammeerd weekend van vrijdag 23 tot en met zondag 25 oktober, overdag en ‘s avonds in de Zuilenzaal en de Concertzaal, met lezingen, debatten, muziek (veel muziek) en presentaties. Aan de details van het programma wordt gewerkt. Reserveer de data vast in uw agenda. Ook in november zal Genootschap in Felix acte de présence geven.

Daarnaast zal Genootschap steeds meer buiten het gebouw actief zijn, voor het eerst op dinsdag 12 mei a.s. in het Goethe Institut in Amsterdam, raadpleeg hiervoor onze agenda.

Amerborgh is een beheermaatschappij die onder andere investeert en participeert in ondernemingen op het gebied van ICT, crossmediale uitgaven, hotels en activiteiten op het gebied van kunst en cultuur zoals De Nieuwe Liefde, Soldaat van Oranje en Het Compagnietheater. Inmiddels heeft Amerborgh zijn oog laten vallen op debatcentrum de Rode Hoed.

Vrienden was een van de eersten die Amerborgh feliciteerde met de aankoop van Felix. Niet zo gek als men bedenkt dat Amerborgh en de toenmalige stichting Felix Meritis (FMF) het al eind januari 2014 eens waren over een overname van gebouw en exploitatie door Amerborgh inclusief de voortzetting van de programma’s van FMF op alleszins aantrekkelijke voorwaarden gegarandeerd door Amerborgh.

Het college van B&W toonde destijds geen belangstelling voor deze oplossing die een verdere groei en bloei van Felix mogelijk zou maken.
Wie het voorstel van Amerborgh van meer dan een jaar geleden bekijkt, kan nauwelijks enig verschil ontwaren met het nu gehonoreerde bod.

Je kunt je afvragen wie er nu beter van geworden is: de gemeente zeker niet, die heeft aanzienlijke extra kosten gemaakt, FMF niet, want door de weigering van de gemeente het aanbod van Amerborgh & FMF in overweging te willen nemen, zag FMF geen andere mogelijkheid dan faillissement aan te vragen, met alle daarmee gepaard gaande maatschappelijke kosten.

Wellicht een interessante casus voor een promovendus bestuursrecht?

Vrienden en Genootschap laten zich echter niet uit het veld slaan en nemen volop deel aan de nieuwe ontwikkelingen rond het gebouw.

Op 31 januari j.l. is oud-bondspresident Richard von Weizsäcker op 94- jarige leeftijd overleden.

Nederland leerde hem pas goed kennen in de eerste jaren van zijn presidentschap vanaf 1985.

Als burgemeester van Berlijn had hijzelf echter al in 1982 een uitvoerig bezoek gebracht aan Amsterdam bij gelegenheid van de manifestatie: Berlijn-Amsterdam, 1920-1940, wisselwerkingen, een initiatief van toenmalig directeur van het Goethe Institut in Amsterdam: Kathinka Dittrich. Dit initiatief nam al heel snel bijna astronomische vormen aan door de wel zeer ongebruikelijke en intensieve samenwerking tussen de samenwerkende Nederlandse kunstinstellingen met hun Berlijnse partners. Het leidde tot een ongekende hoeveelheid persreacties en stromen bezoekers voor de vele, zeer uiteenlopende activiteiten.

Foto Roel Bogaards. V.l.n.r. Richard von Weizsäcker, Wim Polak

Bijzonder grote indruk maakte de toespraak van burgemeester Wim Polak bij gelegenheid van zijn tegenbezoek in de Akademie der Künste in Berlijn, waar in 1983 het tweede deel van de manifestatie: Amsterdam-Berlin, 1920-1940, Wechselwirkungen, geopend werd.

Al in de maand waarin von Weizsäcker zijn beroemd geworden rede uitsprak bij de aanvaarding van het Presidentschap van de Bondsrepubliek, kwam hij voor een staatsbezoek van enkele dagen naar Nederland.

Onderdeel van dat bezoek was een gesprek met scholieren in de Nieuwe Kerk. Ernst Veen, destijds directeur ontving van hem “eine Reisewäcker (met inscriptie) van von Weizsäcker” maar herinnert zich vooral het erudiete staatsmanschap dat bleek uit zijn ideeën over Europa die hij bij die gelegenheid de revue liet passeren.

Die fascinatie voor Europa is gebleven want in 2004 vond op zijn initiatief, nu als ambteloos burger, de eerste Berliner Konferenz plaats, opgezet als een eenmalige gedachtenwisseling over de culturele component van het Europese eenwordingsproces, welke, wegens overdonderend succes, al datzelfde jaar leidde tot de oprichting van A Soul for Europe, het burgerinitiatief waarbij Felix Meritis Foundation als mede initiatiefnemer vanaf het allereerste begin betrokken is.

Foto: von Weizsäcker, Schröder en Barroso, Berliner Konferenz, 2004, Berlijn.

Richard von Weizsäcker woonde tot enige jaren geleden de vergaderingen van de initiatiefnemers bij, tot hij besloot zich uit het openbare leven terug te trekken.
A Soul for Europe is inmiddels uitgegroeid tot een belangrijk ‘civic initiative’, dat in een aantal projecten nauw samenwerkt met het Europees Parlement.
In von Weizsäcker verliezen wij een belangrijk en vooral wijs Europeaan.

Foto: Steve Austen & Hedy d’Ancona, Berliner Konferenz, 2004

In 1988 sprak Ralf Dahrendorf tijdens de zesde Van der Leeuw-lezing in de Martinikerk in Groningen behartenswaardige woorden.
De titel van zijn lezing was: “Burgerschap, het nieuwe vraagstuk”.

Een belangrijk element in zijn bespiegelingen is de kanttekening dat de essentie van volledig burgerschap niet leidt tot een toestand van algehele gelijkheid in alle opzichten, maar dat het sociale conflicten herleidt van ‘alles of niets’-botsingen tot institutionele regelingen om geleidelijke verandering tot stand te brengen.

Het burgerschap is in die opvatting een entreebewijs, het verschaft toegang deel te hebben aan de gevarieerde en geschakeerde wereld der voorzieningen, zonder de plicht daaraan deel te nemen.

Het zal duidelijk zijn dat een dergelijke opvatting van burgerschap zich moeilijk laat verenigen met pleidooien voor groepsidentiteiten, categorale regelingen en vormen van collectieve aanspraken en/of voorzieningen.

Identiteitsvorming, kortom, is een individuele kwestie, het is idealiter de situatie waarin iedere burger zelf zonder inmenging van anderen in staat gesteld wordt zijn eigen omgeving mede vorm te geven en zich daarmee te verhouden tot alle andere burgers in een door de democratische rechtsstaat gegarandeerde veilige omgeving.

Nu de nationale staat niet meer de enige aanbieder van identificatiemogelijkheden voor de burger is, maar rechten, plichten en voorzieningen in toenemende mate in alle lidstaten van de Unie geldend en toepasbaar zijn geworden, is er voor de burgers van de Unie de mogelijkheid naast het burgerschap van hun eigen land gebruik te maken van een extra dimensie die de Europese Unie hun sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon biedt.
Al enige tijd is het thema Europees Burgerschap absolute topprioriteit voor het Europees Parlement en de Europese Commissie. Dat is niet zo vreemd nu het Europees Burgerschap een grensoverschrijdend wettelijk kader heeft gekregen in het Verdrag van Lissabon. Een uitgelezen mogelijkheid voor Amsterdam en Nederland om zich hiermee te profileren.

Nederland kent waarschijnlijk het hoogste aantal rechtspersonen per hoofd van de bevolking in heel Europa. Deze praktijk van actief burgerschap gaat eeuwen terug en kan onder meer geïllustreerd worden met de enorme doeken die sinds kort in een aparte opstelling in de Hermitage Amsterdam te zien zijn. Ook kan gewezen worden op de oprichting van Genootschap Felix Meritis in 1777, een initiatief van “vrije”burgers waar gemeentebestuur, religie noch politiek aan te pas kwamen. Voor de internationale oriëntatie van Amsterdam was Genootschap echter van groot belang. De groei en bloei van de Europese steden is te beschouwen als een typisch Europees fenomeen en te danken aan de gestage invulling van het begrip burgerschap door de nogal onconventionele toepassing van de vrijheid van vereniging en vergadering. Wat Nederland betreft zou de reflexieve en defensieve houding tegenover de EU er anders kunnen uitzien wanneer het bewustzijn over de voorhoedefunctie van Nederland op het gebied van Europees burgerschap in samenwerking met de zeer gevarieerde en onstuitbare civil society prominent zou worden uitgedragen.

De voorhoedepositie van Nederland komt pas echt tot zijn recht in de in eeuwen gegroeide hebbelijkheid van de inwoners zichzelf te organiseren, zónder inmenging van de boven hen gestelden. Die zijn namelijk door de burgers zelf aangesteld om de algemene zaken te regelen en zich verder nergens mee te bemoeien. We hebben het hier over Europees burgerschap avant la lettre.

Weinig Nederlanders zijn zich van deze USP’s bewust. Contextualisering is nodig om deze vanzelfsprekende praktijk te duiden en als model ter discussie te stellen op Europese platformen voor burgerschap en burgerschapseducatie.

Genootschap Felix Meritis zal hieraan in de opmaat naar het Europees voorzitterschap van Nederland in de eerste helft van 2016 ruime aandacht besteden. Daarbij kan Genootschap voortbouwen op de vele ( inter)nationale programma’s die samen met partners in Felix Meritis en daarbuiten hebben plaatsgevonden. Dankzij de vele Europese formele en informele netwerken waarin Genootschap over dit onderwerp spreekt, debatteert en organiseert, heeft Genootschap toegang tot de meest up-to-date publicaties, maar vooral tot smaakmakende persoonlijkheden op dit gebied, alsmede de netwerken die dit thema inmiddels tot hoofdthema van hun werk hebben gemaakt.

Zou het niet een geweldig idee zijn om tijdens het Voorzitterschap een internationale conferentie over dit onderwerp in de Burgerzaal van het Stadhuis op de Dam of in dat andere monument van burgerschap, de Beurs van Berlage te organiseren, als een mooie aftrap voor een hernieuwde aanwezigheid van Amsterdam in de voorhoede van het Europese debat. In gesprekken met vertegenwoordigers uit de Amsterdamse kunstwereld, bestuur en vrije beroepen is gebleken dat een dergelijk plan op brede instemming kan rekenen. Genootschap Felix Meritis/Foundation Felix Meritis wil hieraan graag bijdragen, uiteraard in nauwe samenwerking met enthousiaste Amsterdamse, Nederlandse en Europese partners, met het doel ook ná 2016 in Amsterdam een niet te overschatten reservoir aan kennis in stand te houden met toegang tot vele (in)formele netwerken, onmisbaar om Amsterdam en Nederland in bovengeschetste zin weer internationaal op het netvlies te krijgen.
Het naar Amsterdam halen van A Soul for Europe; Cities for Europe of een van de andere Europese burgerinitiatieven zou tot de mogelijkheden moeten behoren.
Genootschap wil zich daar, volop gesteund door Vrienden, graag voor inzetten.

Dinsdag 12 mei
Aanvang: 19:00 uur
Toegang: € 5; met korting: € 3; studenten: gratis
Voertaal: Duits en Engels
Locatie: Goethe-Institut, Herengracht 470, Amsterdam

Gesprek i.s.m.Genootschap Felix Meritis en Genootschap Nederland Duitsland Goethe-Institut. Met Nele Hertling, Manos Tsangaris en Farid Tabarki.

Manos Tsangiris

Er bestaat een langjarige en intensieve band van Genootschap Felix Meritis met de Berlijnse Akademie der Künste (AdK). Nele Hertling, vicevoorzitter van de AdK en Permanent Fellow van Felix Meritis zal op deze avond één van de multitalenten die de AdK rijk is aan ons voorstellen: de componist en performer Manos Tsangaris. Het gesprek zal o.a. gaan over de relatie tussen kunst, politiek en samenleving.

Het gesprek wordt geleid door Farid Tabarki, lid van de ‘Strategiegruppe’ van A Soul for Europe en Permanent Fellow Felix Meritis Foundation.

Reserveer kaarten >

Günter Grass visited the Felix Meritis Foundation in the fall of 2002. He was interviewed by Steve Austen, former director of Felix Meritis and co-initiator of Gulliver.

By Steve Austen and Karolina Nowacki

Since 2004, the European Commission has launched various initiatives to promote the notion that European citizenship only can develop through means of cultural action. This idea however is not new.

In earlier years, citizenship, as a product of the implementation of human rights, came to the forefront of political cooperation between the two political blocs; the so called West and the socialist arena including the Soviet-Union. This finally resulted in the Helsinki agreements and the instalment of the Conference on Security and Cooperation in Europe (CSCE). This development – nowadays known as The Helsinki Process – was a caesura in post-war times.

It had taken some time: the idea of a European security conference was already introduced in the 1950s by the Soviet government.

NATO agreed on further talks no earlier than the late 1960s. NATO insisted on bringing in humanitarian questions such as the free movement of people and information throughout the Eastern Bloc. By that time general human rights were not explicitly taken into account. Their role started to grow with the course of the actual process after 1973.

In the Blue Book, the final recommendation of the Helsinki consultations of June 1973, it was suggested to organise the three main subjects in the so-called Baskets for Security, Economy and Humanitarian Questions. The equality of the baskets of the Helsinki Final Act presented culture as an actual means to overcome political barriers. Culture was slowly allowed to descend from an ideological platform and became a more practicable notion.

The power of the symbolic to instigate reality enabled the widening civic movement to secure civil and human rights by intervening with the actual political process as well as supporting its achievements from bottom-up.

Artists and intellectuals took the initiative to take the Final Act as a guarantee of their civil, human and cultural rights and measured their current condition against the background of these agreed rights. Hence the follow-up process was dominated by efforts of securing these rights both from political as well as from civil perspective. Eventually, both efforts blended in and served the improvement of the whole situation on both levels.

Continue reading the complete article here.
The_Helsinki_Process Grass A Soul for Europe

Picture above: Günter Grass visited the Felix Meritis Foundation in the fall of 2002. He was welcomed by: from the left: Job Cohen, Mayor of Amsterdam, former member board of trustees Felix Meritis Foundation (FMF); Linda Bouws, director FMF; Michael Zeeman, poet, critic and Gulliver member; Günter Grass; Ton Nijenhuis, director of Germany Institute Amsterdam; Ruud Bleyerveld, board member of the University of Amsterdam; Steve Austen, former director of FMF and co-initiator of Gulliver.

NIEUW!! 

TWEEJARIGE ACADEMISCHE DEELTIJDOPLEIDING VOOR LEIDINGGEVENDEN IN DE BREDE CULTUURSECTOR OF DAARAAN GERELATEERDE BEROEPEN, ZOALS BELEIDSMEDEWERKERS, CONSULTANTS EN (CULTUUR)WETENSCHAPPERS. Startdatum: januari 2016.

MBA Culture, Heritage & Citizenship (MBA CHC), een initiatief van de Netherlands Business Academy (NBA) en de Amsterdam Summer University (AMSU).

Nu allerwegen de belangstelling voor ons erfgoed toeneemt -naast de tastbare monumenten vooral ook voor de daarmee verbonden ideeëngeschiedenis-, zijn vraagstukken van identiteit en burgerschap niet ver weg. Het managen van dit samenhangende complex van op zichzelf staande disciplines en uitvoeringspraktijken vereist een nieuwe innovatieve benadering. De deskundigheid van de leidinggevenden op al deze gebieden zal moeten worden aangescherpt. Daartoe is er nu voor het eerst in Nederland een volwaardige deeltijdopleiding MBA Culture, Heritage & Citizenship ontwikkeld.

Startdatum: 1 januari 2016.
Kijk voor meer informatie over de opleiding, inschrijving, voorwaarden en kosten op de website van de AMSU.
Klik hier voor de brochure over de MA.

Gisteren bereikte ons het nieuws van het overlijden van Günter Grass, die ook voor Felix Meritis veel heeft betekend.

Herinneringen aan Günter Grass
In 1985 vond in Boedapest het Europees Cultuurforum plaats. Het was een vervolgconferentie in het kader van de Akkoorden van Helsinki, waarbij de twee toenmalige machtsblokken, aangevoerd door resp. de VS en de Sovjet Unie afspraken hadden gemaakt over een begin van culturele uitwisseling tussen Oost- en West-Duitsland.

Günter Grass had als delegatie leider van de West-Duitse deelnemers aandacht gevraagd voor het Europa van de kunstenaars. Zijn voorstel voor een ‘Gesamteuropaïsche Kulturstiftung’ blijkt achteraf gezien visionair. Destijds werd het voorstel door de tegenstemmen van de VS en Roemenië vakkundig afgeserveerd. Toch was het niet onopgemerkt gebleven. Met name de West-Duitse kunstenaars en intellectuelen die zich in Boedapest achter Grass geschaard hadden wilden het er niet bij laten zitten. Daar dacht de regering van West-Duitsland echter anders over. Op een opzichtig georkestreerd congres met diplomaten en de zgn. representatieve civil society, de delegatie van de Heilige Stoel was in vol ornaat en op volle sterkte aanwezig, werd er alsnog gehakt gemaakt van de ideeën van Grass c.s. Hij was er zelf niet bij. Hoewel ik hem nooit ontmoet had en per toeval een berichtje over de afloop van Boedapest in de krant had gelezen heb ik hem opgezocht in Berlijn en hem verteld van mijn voornemen om aan de vervolgconferentie deel te nemen en hem vervolgens hiervan verslag te doen. Ik was vast van plan om op een of andere manier in Nederland aandacht te vragen voor de noodzaak de vrije uitwisseling van ideeën tussen Oost- en West-Europa en die met alle mogelijke initiatieven op gang te helpen. Zoals in de Akkoorden van Helsinki verondersteld wordt zouden kunstenaars en intellectuelen over de zin daarvan, toch moeten praten.

Zo vond na lange voorbereiding en met instemming van Günter Grass het eerste Europese Kunstenaars Forum plaats in het Amsterdamse Hilton Hotel in december 1987 als onderdeel van de manifestatie Amsterdam Culturele Hoofdstad van Europa – een toekomst voor ideeën (ACH ’87). Belangrijkste sponsor was Roberto Payer, destijds adjunct directeur van Hilton, producenten waren het Nederlands Theater Instituut, de Akademie der Künste te Berlijn en het Amsterdamse Goethe Institut onder de bezielende leiding van Kathinka Dittrich, die via een omweg toch voor financiële ondersteuning gezorgd had. Gedurende een volle week hadden 28 kunstenaars en intellectuelen uit 20 landen de gelegenheid met elkaar te discussiëren over wenselijkheid en vorm van Grass voorstel.

Het zou geen incident mogen zijn. Wij wilden een platform bieden voor meningsvorming, debat en dialoog waarvoor elders geen plaats is. Op 14 december 1987 besloten de aanwezigen de “informal working body Gulliver” op te richten met een door allen ondertekend manifest. Gulliver zou zich moeten inspannen om op alle mogelijke manieren de dialoog op gang te brengen tussen de burgers van de toenmalige communistische staten en die van West-Europa. Na afloop van deze bijeenkomst was de oprichting van de werkgroep Gulliver een feit en kon deze vanaf 1988 worden ondergebracht bij het zojuist opgerichte Felix Meritis dat de door Grass c.s. geformuleerde uitgangspunten als inspiratie voor het te voeren beleid zou nemen.

Na die gedenkwaardige week in Amsterdam hebben nog vele kleine en grotere bijeenkomsten plaatsgevonden, o.a. in het toenmalig Leningrad, Boekarest, Istanboel en Amsterdam.

Met Günter Grass heb ik contact gehouden, heb hem nog enkele keren bezocht in zijn Berlijnse woning en kon hem bij zijn laatste bezoek aan Amsterdam in 2002 in Felix Meritis verwelkomen en een lang videogesprek met hem opnemen.

Hij was oprecht verbaasd dat zijn initiatief uit 1985, hier in Amsterdam tot een heus Europees centrum voor kunst- en wetenschap had geleid.

Grass was niet alleen een van de grootste literatoren van Europa en de Europese geschiedenis, wij, de Gullivers en Felixianen, hebben hem leren kennen als een bevlogen, soms zelfs bezeten, Europeaan.

Het internationale cultuurleven, Genootschap Felix Meritis in het bijzonder, heeft veel aan hem te danken.

Amsterdam, 13 april 2015.
Steve Austen, permanent fellow Felix Meritis Foundation.

Onderschrift foto:
Bezoek van Günter Grass  aan de Stichting Felix Meritis, herfst 2002.
Hij werd verwelkomd door, v.l.n.r.: Job Cohen, burgemeester van Amsterdam en oud-lid Raad van Toezicht van Felix Meritis Foundation (FMF): Linda Bouws,  directeur FMF; Michaël Zeeman, dichter, publicist, Gulliver lid; Günter Grass; Ton Nijenhuis, directeur Duitsland Instituut Amsterdam; Ruud Bleyerveld, bestuurslid Universiteit van Amsterdam; Steve Austen, permanent fellow FMF en co-initiator van Gulliver.

Cultural vision, cities’ assets: citizens’ mandate in cities’ lives
A Soul for Europe together with Plzeň 2015 invite for an A Soul for Europe Forum / Conversation

Thursday 16 and Friday 17 April 2015
A soul for Europe_programme

The citizenship issue, more in particular the role of citizenship education after the Lisbon Treaty, will be one of the leading topics in the work of Felix Meritis Foundation in the years to come, coming up soon with the “A Soul for Europe” Plzeň Forum.

In panel 2, Steve Austen, Permanent fellow of Felix Meritis will advocate for a more active policy of civic initiatives all over Europe, to adjust their policies by including the citizenship education component in their activities.
A Soul for Europe should take the initiative.

See for more information the forum programme and notes of Steve Austen’s introductory notes.