Vier met ons de Dag van Europa op donderdag 9 mei en discussieer mee tijdens De Schuttersmaaltijd in Pakhuis de Zwijger

Schutters waren burgers die vroeger de stad Amsterdam beschermden. Wij nodigen je graag uit om op 9 mei, in Pakhuis de Zwijger, aan te schuiven voor alweer de derde ‘Schuttersmaaltijd’ sinds 2016. Reserveer een plaats aan de tafel van jouw favoriete gespreksleider en praat met mede ‘schutters’ en andere burgers, onder het genot van spijs en drank. En dat, voor slechts 27,50 euro.

Ons streven is om actief burgerschap prominenter en zichtbaarder te maken, in Amsterdam, en in Europa. In het licht van de Europese verkiezingen is het tijd dat de burgers zélf daar het voortouw in nemen. Wat doe jij als actief burger, zowel professioneel als privé? Ben je geïnspireerd door de schutters uit de 17e eeuw? Ben je een waardig opvolger van de burgers die de Republiek hebben vormgegeven?

Aanmelden voor De Schuttersmaaltijd

Naar nieuwe verhoudingen met de kunstwereld

De kunstenaar en het kunstbedrijf als citizenship educators is het thema van de Schuttersmaaltijd 2019. Burgerschap brengt verantwoordelijkheden met zich mee. Welke bijzondere eisen stelt dat aan kunstenaars en kunstinstellingen en aan de medewerkers van die instellingen, ook buiten hun eigen domein?

Een officiële aanzet om te komen tot brede stimulering van actief burgerschap en de kunstwereld daarbij te betrekken is te vinden in een publicatie van de Raad voor Cultuur uit 2007. Dat was al rijkelijk laat. Al in de vroege jaren 80 van de vorige eeuw poneerde Ralf Dahrendorf zijn stelling: “Burgerschap, het nieuwe vraagstuk”. In 1987 introduceerde Anton Zijderveld het begrip staccato cultuur. Zijderveld beschrijft dit fenomeen als kenmerkend voor de moderne verzorgingsstaat: een neurotiserende, rusteloze, gehaaste, afmattende, permanent op productie gerichte samenleving zonder samenhang, zonder vloeiende overgangen, waarin vernieuwing een verlammend cliché is geworden en burgers continu worden overspoeld met verbrokkelde informatie.

En nu, meer dan tien jaar na het advies van de Raad voor Cultuur (nooit meer iets over gehoord) introduceert de Europese Commissie op voorspraak van de vergadering van Europese leiders in Göteborg in november 2017 als motto voor een aanzienlijke verhoging van de budgetten voor Education (Erasmus) en Culture (meer geld en nieuwe programma’s): Strengthening European Identity through Education and Culture, er kennelijk van uitgaand dat de culturele sector een dergelijke ambitie kan waarmaken. De kunst- en erfgoedwereld wordt aangesproken op haar rol en verantwoordelijkheden in de civil society, en wordt opgeroepen voortaan iets verder te kijken dan alleen het voortbestaan van de eigen instelling. Dat zal moeten leiden tot meer allianties met andere partners in de samenleving: onderwijs, wetenschap, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.

Het interessante van deze opstelling is dat de EU, en eerder ook de Raad voor Cultuur, er kennelijk van uitgaat dat de kunstwereld deel uitmaakt van de civil society en derhalve niet alleen verantwoordelijk is voor het verzorgen van kunstproducties, maar ook aangesproken kan worden op de verbindingen die het kunstbedrijf aangaat met zijn omgeving.

Wie kun je verwachten?

Dit jaar zullen Justus de Visser, oud-ambassadeur Internationale Culturele Samenwerking bij het ministerie van BuZa en auteur van publicaties over Europa, en Bette Adriaanse, beeldend kunstenaar en schrijver, de introductie op het thema verzorgen.

Jarenlang diende Justus de Visser als diplomaat Nederland. Steeds stond de Europese integratie hoog op zijn belangstellingslijstje. Hij verbleef in Parijs, Rome, Moskou, Warschau en Wenen, maar was ook lange jaren werkzaam op het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Hij maakte talloze beslissende episodes in de Europese eenwording vanaf het midden van de jaren ’60 tot zijn pensionering in 2009 van zeer nabij mee. Weinigen overzien het geheel van de Europese integratie zo zeer als deze geboren Amsterdammer en keuze-Antwerpenaar. Na het grote succes van zijn eerste boek Europa – Dáárom!, dat in 2014 verscheen heeft De Visser nu een vervolgboek over het spanningsveld tussen het nationalisme en de Europese integratie geschreven: Spagaat óf balans. Populisme, Brexit, Catalonië, migratie en terrorisme, Turkije, Midden- en Oost-Europa, Rusland, Oekraïne, Georgië: ze komen allemaal aan bod in een veelomvattend panorama.

Bette Adriaanse is schrijver en kunstenaar, en mede-ontwikkelaar van een idee voor een serie Salons rondom wereldwijd actuele en relevante onderwerpen, met mensen uit verschillende vakgebieden en achtergronden. In de eerste salon, in Frankrijk, stond ‘Sharing Territory’ centraal. Dankzij de contacten die zij legde voor deze salons heeft zij een almaar groeiend internationaal netwerk opgezet.

Vervolgens wordt er in kleine kring gegeten en gediscussieerd onder leiding van één van de tafelheren/dames. Schrijf je nu in en kies aan welke tafel je wilt aanschuiven (6 personen per tafel): bij Linda Bouws, Tabo Goudswaard, Farid Tabarki, Chris Luth, Bette Adriaanse, Teun Gautier, Caroline Nevejan of Steve Austen .

Aanmelden voor De Schuttersmaaltijd

Uit: “Burger, een geschiedenis van het begrip ‘burger’ in de Nederlanden van de Middeleeuwen tot de 21ste eeuw” AUP 2002: “Nederland is een door en door burgerlijke samenleving. De samenlevingsvorm die hier sedert de middeleeuwen is ontstaan is doordesemd van het besef dat oplossingen voor problemen door burgers zelf moeten worden aangereikt. Dat vond in eerste instantie met name in de periode van de Republiek plaats in de steden en gewesten, in latere perioden vooral in de steden. In de huidige tijd wordt Burgerschap als volgt omschreven: De wijze waarop inwoners deel hebben en deelnemen aan de samenleving en zo die samenleving helpen vorm geven. Burgerschap heeft een politieke, een sociale, een culturele en een economische dimensie. Zij hebben betrekking op een uiteenlopende waaier aan (burger)plichten en deugden.”

Beeldmerk van de avond

Het beeldmerk van de avond is de door beeldend kunstenaar en mede-initiatiefnemer Tabo Goudswaard bewerkte Schuttersmaaltijd van Nicolaes Eliasz. Pickenoy uit 1632 die in de Hermitage hangt bij de Hollanders van de Gouden Eeuw. Tabo Goudswaard heeft de hoofden vervangen door witte vlekken, een uitnodiging om ons te verplaatsen in deze rijke witte mannen en hun rol als burgers van de stad Amsterdam in de zeventiende eeuw.

De initiatiefnemers: Egbert Fransen, Linda Bouws, Menno Heling, Farid Tabarki, Tabo Goudswaard en Steve Austen heten je graag welkom!